مهارت زندگی شماره دو، مهارت ارتباط مؤثر یعنی فرد بتواند خود را به‌صورت کلامی و غیرکلامی، به شکلی مؤثر بیان کند. تسلط داشتن به این مهارت برای داشتن زندگی موفق، روابط شیرین و صمیمانه و کسب درآمد عالی ضروری است.
در زیر بعضی راهکارها برای افزایش مهارت ارتباط مؤثر را نوشته‌ام:
یک – مبانی ارتباط مؤثر را بیاموزید
ارتباط یعنی چه؟ ارتباط یعنی ارسال و دریافت پیام بین فرد فرستنده و گیرنده. انتقال پیام می‌تواند به‌صورت کلامی، غیرکلامی یا نوشتاری باشد.
برای برقراری ارتباط مؤثر لازم است شما اعتمادبه‌نفس کافی داشته باشید و بدانید جرئت دارید نظرات و خواسته‌های خود را به‌روشنی و با روشی مؤدبانه و مؤثر بیان کنید.
اگر شما احساس کنید نمی‌توانید حرف‌هایتان را به‌خوبی بیان کنید (مثلاً صدایتان می‌لرزد، گریه‌تان می‌گیرد، حرف زدن یادتان می‌رود، قلبتان به‌قدری شدید می‌تپد که انگار دارد از دهانتان بیرون می‌آید) لازم است هر روز تمرین کنید حرف بزنید. تنهایی و در خلوت حرف بزنید. وانمود کنید شخصی روبروی شما نشسته و با او مکالمه خیالی برقرار کنید. جلوی آینه بایستید و حرف بزنید.
مثال: فرض کنید امروز در برخورد با یک مشتری، حسابی تپق زدید و صدایتان لرزید و مکالمه مطابق میل شما پیش نرفت. وقتی به خانه برگشتید، در خلوت خودتان آن مکالمه را مرور کنید و این بار به‌گونه‌ای حرف بزنید که دوست دارید بتوانید صحبت کنید. بارها حرف زدن با خود را تمرین کنید. مطمئن باشید دفعه بعد بهتر تکلم خواهید کرد.
متأسفانه معمولاً اشخاصی که مهارت ارتباطی خوبی ندارند، سعی می‌کنند کمتر حرف بزنند و این موضوع باعث می‌شود نه‌تنها مهارتشان افزایش نیابد، بلکه کمتر و کمتر هم بشود.
خلاصه:
- ارتباط یعنی ارسال و دریافت. پس در مقابل صحبت دیگران، قرار است شما هم حرف بزنید.
- لازم است مؤدبانه ولی با جسارت نظرات خود را بیان کنید.
- اگر درزمینهٔ صحبت کردن ضعف دارید، فقط سه راهکار برای شما دارم: تمرین، تمرین و تمرین.
دو – با شنوندگان ارتباط بگیرید
وقتی حرف می‌زنید یا گوش می‌کنید لازم است به چشم‌های طرف مقابل نگاه کنید. اگر این‌طرف و آن‌طرف را تماشا کنید و یا به نوک کفشتان خیره شوید، نمی‌توانید ارتباط مؤثری برقرار کنید.
هنگام حرف زدن، دست‌های خود را تکان بدهید یا اجزای صورتتان را حرکت بدهید. مثل ماست نایستید و با صورتی بی‌حالت و با صدایی یکنواخت، زیرلب زمزمه کنید.
پیام قاتی پاتی نفرستید. وقتی به پیشنهاد بی‌شرمانه‌ای پاسخ منفی می‌دهید، لبخند نزنید و زیرزیرکی نخندید! خانمی می‌گفت رئیسش او را گوشه دفتر گیر می‌اندازد، یک دستش را روی دیوار می‌گذارد و صورتش را به صورت او نزدیک می‌کند. خانم درحالی‌که سرخ و سفید می‌شود و ریزریز می‌خندد، به رئیسش می‌گوید: این کار را نکنید! خوب نیست!
دختر خوب! خنده‌هایت می‌گوید: خوشم آمد. دوست دارم؛ و لبانت می‌گوید: این کار را نکنید! این پیام قاتی پاتی است. طرف مقابل فکر می‌کند: دارد ناز می‌کند. خوشش می‌آید و من می‌توانم دفعه بعد بیشتر به او نزدیک شوم و مثلاً دستم را دور کمرش بیندازم.
حرفتان، رفتارتان و ژست بدنتان همگی باید «یک حرف» بزنند. اگر می‌گویید: نه! نکن! باید همه بدنتان این حرف را بزند.
درباره آزار جنسی در محل کار اضافه کنم:
اگر در چنین شرایطی قرار گرفتید، مستقیم در چشم آزارگر نگاه کنید و بگویید: «منظورتان از این رفتار چیست؟ من این رفتار را دوست ندارم.» اگر لازم است او را هل بدهید. اگر لازم است به او هشدار بدهید دادوفریاد خواهید کرد. در این موارد خجالتی و خنده‌رو نباشید. اگر خجالتی و ترسو باشید، آزارگر را پرروتر خواهید کرد. به مسئول بالاتر رفتار را گزارش بدهید. اگر رئیس اصلی به شما پیشنهاد بی‌شرمانه می‌دهد یا دستمالی‌تان می‌کند، استعفا بدهید و دنبال کار دیگری بگردید. بعضی خانم‌ها می‌گویند به درآمدشان نیاز دارند و مجبور هستند آزار جنسی رئیسشان را تحمل کنند. این حرف فقط بهانه است. اگر شما در شغلتان توانایی و مهارت دارید، باز هم می‌توانید شغل خوبی پیدا کنید. اگر توانایی و مهارت ندارید، شاید فقط برای دستمالی قرار گرفتن دارید حقوق می‌گیرید. مگر شما کارگر جنسی هستید که برای ارضای نیاز جنسی رئیستان به رفتن به محل کار ادامه می‌دهید؟
یکی از شما دوستان می‌پرسید: رئیسم به من پیشنهاد دوستی داده و من قبول نکرده‌ام. من می‌خواهم در شغلم پیشرفت کنم، ولی به خاطر پاسخ رد به رئیسم، دارم درجا می‌زنم. چه‌کار کنم؟ چه‌کار کنید؟ از محل کارت استعفا بده و درجایی دیگر و در محیطی سالم‌تر دنبال کار بگرد.
به زبان بدن خود آگاه باشید. وقتی دست‌به‌سینه می‌ایستید و به حرف شخصی گوش می‌کنید، هرگز تأثیر خوبی روی او نخواهید گذاشت. هرگز!
گوش دادن و شنیدن واقعی را یاد بگیرید. اگر وقتی فردی حرف می‌زند، شما به چشمان او زل بزنید و گهگاه سرتان را تکان بدهید، ولی به موضوعی دیگر فکر کنید، مطمئن باشید ارتباط مؤثری بین شما شکل نخواهد گرفت.
خلاصه:
ارتباط چشمی برقرار کنید
هنگام حرف زدن مثل ماست نباشید! قدری دست‌هایتان را تکان بدهید و حالت‌های صورتتان را تغییر بدهید
کلمات و رفتارتان «یک حرف» بزند. پیام قاتی پاتی نفرستید
با دقت و علاقه گوش کنید
سه – کیفیت گفتار خود را تقویت کنید
کیفیت صدای خود را بالا ببرید و کلمات را درست و واضح تلفظ کنید. صدای ریز جیغ جیغی، اصلاً گوش‌نواز نیست. تمرینات زیادی برای بهبود کیفیت صدا وجود دارد که می‌توانید بکار بگیرید.
برای افزایش مهارت ارتباطی پیشنهاد می‌کنم دو محصول آموزشی زیر را تهیه و تمرین کنید:
اگر می‌خواهید فقط یکی را تهیه کنید، پیشنهاد می‌کنم جذابیت فوری را تهیه کنید. با چند ماه تمرین کردن مطالب جذابیت فوری، خواهید دید چقدر دوست‌داشتنی‌تر شده‌اید و بهتر می‌توانید با سایرین ارتباط بگیرید.
حالا نوبت شماست. شما چه پیشنهاداتی برای افزایش ارتباط موثر دارید؟
