وقتی خبرهای بد، روحیه شما را تخریب می‌کند...
در سال 2016 دکتر استو استانسی عارضه روانی جدیدی را مطرح کرد:
Headline stress disorder
اختلال استرسی ناشی از عناوین خبری (در روزنامه، تلویزیون، رادیو، شبکه‌های اجتماعی)
لینک دسترسی به مقاله اصلی دکتر استو استانسی در واشینگتن پست
معنای اختلال استرسی ناشی از عناوین خبری:
وقتی خبر دردناکی را می‌خوانیم، طبیعی است همان موقع احساس شوکه شدن یا غم کنیم، ولی اخبار دردناک (روزنامه‌ها، رادیو، تلویزیون، شبکه‌های اجتماعی) علاوه بر اثر دردناک اولیه، ممکن است روی روح و روان ما تأثیر ماندگارتری بگذارند:
احساس خستگی شدید
پایین بودن سطح انرژی
تمایل به ماندن در خانه و جدا کردن خود از دیگران
احساس خوابالودگی همراه با بی‌خوابی (دوست دارید همه‌اش بخوابید، ولی خوابتان نمی‌رود)
نداشتن تمرکز
عدم تمایل به انجام کار
بی‌اهمیت شدن اهداف مالی، شغلی، تحصیلی...
پایین آمدن آستانه تحمل و پرخاشگری
تمایل شدید به خوردن غذاهای شیرین یا بی‌اشتهایی شدید
ترش کردن و افزایش اسید معده
احساس نومیدی
احساس نداشتن کنترل روی مسیر زندگی
اگر به دنبال اخبار بد دچار چند تا از علائم بالا شده‌اید، شما مبتلا به اختلال استرسی ناشی از عناوین خبری هستید. به‌عبارت‌دیگر، اگر مطالعه یا شنیدن اخبار مهم، شما را دچار اضطراب شدیدی کند که نتوانید با آن کنار بیایید، شما دچار اختلال استرسی ناشی از عناوین خبری شده‌اید.
این روزها به مدد تکنولوژی، ما در همه روزهای هفته و همه ساعات شبانه‌روز به اخبار همه دنیا دسترسی داریم. ده بیست سال پیش چنین امکاناتی وجود نداشت و اگر واقعه‌ای در اطرافمان رخ می‌داد، به‌صورت محدود از آن باخبر می‌شدیم و بس.
جریان مداوم اخبار، اعصاب ما را تحت‌فشار گذاشته است. ما عطش داریم بدانیم و بیشتر بدانیم و وقتی دسترسی نامحدود به اخبار داریم، گویا نمی‌توانیم جلوی بیشتر دانستن خود را بگیریم. بدتر این‌که بیشتر اخبار، اخبار بد هستند. خبرنگاران برای جلب‌توجه مخاطبان، روی خبرهای بد مانور می‌دهند زیرا مردم به اخبار بد، بیشتر و سریع‌تر توجه نشان می‌دهند.
مغز ما طراحی‌شده که در جستجوی خبرهای بد باشد و به خبرهای بد واکنش بیشتری نشان بدهد. این ویژگی برای حفظ بقای گونه انسان است. گونه انسان برای حفظ خود نیاز دارد از خبرهای بد زود مطلع شود تا بتواند واکنش مناسب در جهت حفظ زندگی خود انجام دهد. همچنین لازم است خبرهای بد را مدت طولانی‌تر در خاطر نگه دارد تا بتواند در آینده هم خود را از اتفاقات بد محافظت کند.
برای مثال اگر قبیله زودتر می‌فهمید، گله گرگ چند نفر را پاره‌پاره کرده، زودتر می‌توانست اعضای قبیله را در برابر حمله گرگ مجهز کند یا اگر انسان می‌فهمید خوردن میوه درختی او را بیمار می‌کند، لازم بود این موضوع را فراموش نکند و در آینده از آن میوه خاص بپرهیزد. مغز ما در جستجوی منفی‌ها و خبرهای بد است و مسائل منفی و خبرهای بد مدت‌های طولانی ذهنش را مشغول می‌کند و نمی‌تواند آن‌ها را از خاطر ببرد. این خصیصه که سبب شده نژاد انسان خردمند 200 هزار سال اخیر روی زمین دوام بیاورد، در مواجهه به سیل مداوم اخبار بد، به بلای جانمان تبدیل شده است. پیگیری مداوم اخبار، اطلاعات ما را بالا می‌برد، همچنین باعث می‌شود سطح استرس ما بالاتر برود.
این روزها کلی اتفاقات بد برای مردم کشورمان رخ داده است. ما نمی‌توانیم کله‌مان را مثل کبک در برف فروکنیم و وانمود کنیم همه‌چیز گل‌وبلبل است. لازم است بدانیم در محله‌مان، در کشورمان و در دنیا چه می‌گذرد، ولی اگر علائم به اختلال استرسی ناشی از عناوین خبری در شما ظاهر شده، وقتش است از خودتان در برابر اخبار بد محافظت کنید.
راهکارهای محافظت از خود در برابر عناوین خبری:
- 1-فقط یکی دو بار در روز اخبار را مطالعه کنید
- 2-آگاهانه ساعاتی از روز از موبایل و کامپیوتر فاصله بگیرید
- 3-اول صبح اخبار را نخوانید یا نشنوید یا نگاه نکنید
- 4-آخر شب و قبل از خواب، اخبار را نخوانید یا نشنوید یا نگاه نکنید
- 5-معمولاً عنوان خبر خیلی جنجالی است تا توجه مخاطب را جلب کند و وقتی اصل خبر را می‌خوانید می‌بینید خبر چندان هم جنجالی نبوده است. پس به خواندن عناوین خبر اکتفا نکنید و حتماً متن خبر را نیز بخوانید
- 6-فقط خبر را بخوانید و نظرات سایر کاربران را مطالعه نکنید، چون گاهی اوقات فحاشی و درگیری کاربران، از خود خبر اعصاب‌خردکن‌تر است!
- 7-یکی دو تا منبع خبری مطمئن در نظر بگیرید و فقط همان یکی دو تا را دنبال کنید
- 8-اخبار بد را انتشار ندهید. خبرگزاری‌ها وظیفه پوشش خبری را به عهده دارند، لازم نیست شما مجری انتشار اخبار بد باشید، ویژه اگر از صحت آن مطمئن نیستید
- 9-علاوه بر اخبار بد، حتماً اخبار خوب و مطالب انگیزشی و شاد هم پیگیری کنید. مثلاً جوک بخوانید و ویدیوهای بامزه نگاه کنید یا مطالب مثبت و روحیه‌دهنده را دنبال کنید
بعضی افراد نسبت به عناوین بد خبری حساس‌تر هستند و شدت اضطراب و افسردگی بیشتری را تجربه می‌کنند. هرگز اجازه ندهید اخبار بد، شما را له‌ولورده کند. روی بازیابی سلامت روانی خود متمرکز شوید:
- تشخیص بدهید نسبت به کدام اخبار بد حساس‌تر هستید؟ مدتی از آن‌ها پرهیز کنید تا حالتان بهتر شود.
- اگر خبر بدی را شنیدید و نسبت به آن واکنش شدید داشتید، اخبار جدید درباره آن را دنبال نکنید. اصل خبر را می‌دانید دیگر! لازم نیست تک‌تک ویدیوها و مصاحبه‌ها و عکس‌های فجیع درباره آن خبر تلخ را ببینید.
- اگر یکی از اطرافیان شما مرتب درباره آن موضوع تلخ حرف می‌زند، می‌توانید از گفتگو فاصله بگیرید. اول به‌صورت نامحسوس موضوع صبحت را عوض کنید، اگر نشد مستقیم بگویید ترجیح می‌دهید درباره این موضوع حرف نزنید. اگر بازهم فایده نداشت، از آن شخص فاصله بگیرید و سرتان به کار دیگری گرم کنید.
- از جسمتان مراقبت کنید: غذای سالم و کافی بخورید، مدت تماشای تلویزیون را کم کنید، ورزش کنید، مراقبه کنید، آرام تنی انجام بدهید، زود به رختخواب بروید، قبل از خواب کمی مطالعه لذت‌بخش بکنید.
- اگر موضوعی برای شما خیلی مهم است، به‌جای حرف زدن، شایعه‌پراکنی، حرص‌وجوش خوردن، بروید و کاری برای آن انجام بدهید. اختلال استرسی ناشی از عناوین خبری باعث می‌شود ما احساس کنیم در دنیایی بی‌رحم و پر از فجایع تمام‌نشدنی گیر افتاده‌ایم و هیچ کاری از دستمان برنمی‌آید. به‌جای تسلیم شدن در برای اخبار بد، انگیزه پیدا کنید تا سرمنشأ خبر بد را برطرف کنید. آستین بالا بزنید و کاری برای رفع مشکل انجام می‌دهید. به‌این‌ترتیب به افسردگی و اضطراب اجازه نمی‌دهید زندگی شما را قبضه کنند، بلکه شما تلاش می‌کنید دنیا را به‌جای بهتری تبدیل کنید.
- اگر به‌راستی کاری از شما برنمی‌آید، دست‌کم مراقبت سلامت روحی خودتان، افراد خانواده‌تان به‌ویژه کودکانتان باشید: اخبار بد را انتشار ندهید، درباره آن حرف نزنید و از جسم و روحتان مواظبت کنید.
اگر با محدود کردن مطالعه اخبار، باز هم علائم شما برطرف نشد، مدتی به‌کلی دنبال کردن خبرها خودداری کنید. کناره‌گیری شما از اخبار به معنای بی‌تفاوتی و سنگدلی شما نیست، بلکه شما با این روش، حفظ سلامتی خود را در اولویت قرار می‌دهید. اگر شما بیمار و ناتوان بشوید، هیچ فایده‌ای برای قربانیان فجایع نخواهد داشت.
